โบท็อก เป็นหัตถการที่ได้รับความนิยมอย่างมาก เพราะเป็นหัตถการที่เห็นผลเร็ว ไม่ต้องผ่าตัด ไม่ต้องเสียเวลาพักฟื้น แต่ที่ หลายคนยังไม่รู้คือการดูแลตัวเองหลังฉีดโบท็อกเป็นเรื่องสำคัญ เพราะนอกจากจะช่วยให้โบท็อกออกฤทธิ์ได้ดี ยังส่งผลต่อการสลายตัวของโบท็อกอีกด้วย ถ้าอยากให้โบท็อกอยู่กับเราไปนาน ๆ มาดูกันว่าข้อห้ามหลังฉีดโบมีอะไรบ้าง หลังฉีดโบท็อกนอนตะแคงได้ไหม ห้ามกินอะไรบ้าง มาดูกัน!
วิธีปฏิบัติตัวก่อนฉีดโบท็อก
การเตรียมตัวก่อนฉีดโบท็อกสำคัญมาก เพราะจะช่วยให้ผลลัพธ์ออกมาตอบโจทย์ความคาดหวังเราได้ดียิ่งขึ้น ทั้งยังช่วยลดความเสี่ยงภาวะแทรกซ้อนหรือผลข้างเคียงได้ด้วย มาดูกันว่าก่อนฉีดโบท็อกต้องเตรียมตัวยังไงบ้าง
- ถ้ากังวลเรื่องรอยช้ำ งดใช้ยาและอาหารเสริมบางชนิดอย่างน้อย 7 วันก่อนฉีดโบท็อก โดยเฉพาะยาต้านการอักเสบ แอสไพริน ไอบูโพรเฟน หรืออาหารเสริมที่มีผลต่อการแข็งตัวของเลือด เช่น วิตามินอี หรือน้ำมันตับปลา คอลลาเจน เพราะอาจทำให้รอยช้ำชัดขึ้น
- ถ้ากังวลเรื่องรอยช้ำ หลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และงดสูบบุหรี่ อย่างน้อย 24 ชั่วโมงก่อนทำ เพราะอาจทำให้เกิดการบวม และรอยช้ำชัดมากกว่าปกติ
- พักผ่อน ทานอาหารที่มีประโยชน์และดื่มน้ำให้เพียงพอ เพื่อให้ร่างกายพร้อมสำหรับการฉีดโบท็อก แนะนำให้ทำทั้งก่อนและหลังฉีดโบท็อก สามารถทำได้เรื่อย ๆ ทุกวัน
- แจ้งข้อมูลทางสุขภาพ หัตถการหรือศัลยกรรมที่เคยทำกับแพทย์ก่อนเสมอ โดยเฉพาะกับกลุ่มที่มีโรคประจำตัว ต้องทานยาหรืออาหารเสริมเป็นประจำ ซึ่งอาจส่งผลต่อการทำงานของโบท็อก
ก่อนเริ่มฉีดโบท็อก ควรเตรียมความพร้อมอย่างไร
เพื่อให้มั่นใจว่าได้รับโบท็อกแท้และปลอดภัย ก่อนฉีดควรตรวจสอบอย่างละเอียดทุกขั้นตอน
- ไม่ว่าจะเป็นโบท็อกอเมริกา โบท็อกเกาหลี ก็ต้องขอดูกล่องผลิตภัณฑ์ก่อนฉีด เพื่อตรวจสอบรายละเอียด
- ตรวจสอบเลขทะเบียน อย. บนกล่อง ว่าตรงกับฐานข้อมูลของสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) หรือไม่
- ตรวจสอบเอกสารกำกับยาและล็อตการผลิตบนกล่อง ว่าตรงกับที่ระบุในฐานข้อมูล อย. หรือไม่
- ขอให้แพทย์แกะกล่อง เปิดขวด และผสมโบท็อกให้ดูต่อหน้า เพื่อให้มั่นใจว่าผลิตภัณฑ์เป็นของแท้และไม่มีการเจือปน
- โบท็อกแท้ทุกยี่ห้อ จะมาในรูปแบบสุญญากาศแห้ง ๆ เป็นเกล็ดสีขาว ไม่มีน้ำ
- ก่อนฉีด ควรให้แพทย์ผสมโบท็อกต่อหน้าทุกครั้ง เพื่อให้มั่นใจว่าไม่มีการเจือจางน้ำเกลือมากเกินไป
- ถ้ากังวลเรื่องความเจ็บ ควรแจ้งแพทย์หรือพยาบาลให้ทายาชาก่อนฉีดโบท็อก
- ตรวจสอบว่าคลินิกมีบริการประคบเย็นระหว่างฉีดหรือไม่ คลินิกที่ดีจะมีบริการนี้เพื่อลดความรู้สึกเจ็บ
หลังฉีดโบท็อก ควรปฏิบัติตัวแบบไหน
ถ้าอยากให้หลังฉีดโบท็อกผลลัพธ์อยู่ได้นานขึ้น ต้องให้ความสำคัญกับการดูแลตัวเองด้วย โดยวิธีการดูแลตัวเองหลังฉีดโบ มีดังนี้
- 4 ชั่วโมงแรกหลังฉีดโบท็อก งดนอนตะแคง นอนราบ เพื่อไม่ให้ยาเคลื่อนตัวไปบริเวณที่ไม่ต้องการ
- สำหรับโบท็อกกราม หลังฉีดแนะนำให้เคี้ยวหมากฝรั่งประมาณ 15 นาที จะช่วยให้ตัวยากระจายตัวได้เต็มที่
- 4-6 ชั่วโมงแรกหลังฉีดโบท็อก งดแต่งหน้าเพราะเครื่องสำอางอาจไปอุดตันรูเข็มที่ฉีดโบท็อก
- 1 วันหลังฉีดโบท็อก งดออกกำลังกาย และหากกังวลเรื่องรอยเขียวช้ำ แนะนำให้เลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์และวิตามินเช่น Fish oil เพราะจะทำให้เลือดไหลเวียนได้ดี รอยช้ำจะชัดและหายช้า แอลกอฮอล์และคาเฟอีนไม่มีผลต่อตัวยา แต่ทำให้รอยช้ำชัดและหายช้าลงเท่านั้น
- หลังฉีดทันที-2 สัปดาห์หลังฉีดโบท็อก งดทำกิจกรรมที่สัมผัสหน้ารุนแรง เช่น เครื่องนวดหน้า เครื่องล้างหน้า สครับหน้า สปาหน้า
- หลังฉีดทันที-2 สัปดาห์หลังฉีดโบท็อก ควรหลีกเลี่ยงไม่ให้หน้าสัมผัสความร้อนโดยตรง เช่น เลเซอร์ อบซาวน่า เพราะอาจทำให้โบท็อกทำงานได้ไม่เต็มประสิทธิภาพ แต่สามารถทานอาหารอุ่น อาบน้ำอุ่น เป่าผมได้ตามปกติ
ผลข้างเคียงที่พบได้ทั่วไปหลังฉีดโบท็อก
หลังฉีดโบท็อก อาจมีผลข้างเคียงเล็กน้อยที่พบได้ทั่วไป ขึ้นอยู่กับสภาพร่างกายของแต่ละคนและบริเวณที่เลือกฉีด ไปจนถึงการดูแลตัวเองหลังฉีดด้วย โดยอาการข้างเคียงที่พบได้ทั่วไปจากการฉีดโบท็อก ได้แก่
- มีตุ่มนูนเล็ก ๆ มักเกิดขึ้นกับคนที่เลือกฉีดโบท็อกริ้วรอย หรือโบท็อกลิฟกรอบหน้า เนื่องจากสองตำแหน่งนี้จะเป็นการฉีดที่ผิวชั้นตื้น ซึ่งไม่เป็นอันตรายแต่อย่างใด ไม่จำเป็นต้องกดนวด เพราะจะค่อย ๆ ยุบหายไปเองภายใน 1-2 ชั่วโมง
- รอยรูเข็ม จากการจิ้มเข็มลงไปในผิวรูเข็มนี้จะปิดได้เองภายใน 4-6 ชั่วโมงหรือภายใน 1 วันแรก ไม่อันตราย ถ้าจำเป็นต้องแต่งหน้า เมื่อครบ 4 ชม.แล้ว สามารถใช้คอนซีลเลอร์ปกปิดได้
- รอยแดงจากเข็มฉีด สามารถหายได้เองภายใน 1-3 วัน แนะนำให้ดูแลรักษาความสะอาดของผิวบริเวณนั้น ๆ ให้ดี ถ้าจำเป็นต้องแต่งหน้า สามารถใช้คอนซีลเลอร์ปกปิดรอยแดงได้
- รอยช้ำ มักเกิดขึ้นกับคนที่มีผิวบางหรือมีแนวโน้มผิวเขียวช้ำง่ายกว่าปกติ แต่จะค่อย ๆ จางหายไปเองภายใน 7-14 วันหลังฉีดโบท็อก สามารถใช้ยาทาเฉพาะจุดหรือทานยาที่แพทย์สั่งจ่ายให้ได้
- ความรู้สึกตึง หน่วง หรืออาการหนักตา เป็นอาการปกติที่มักจะเกิดขึ้นเพียงเล็กน้อยหลังฉีดโบท็อกริ้วรอย และค่อย ๆ ลดลงจนหายภายใน 7-14 วัน ถ้ารู้สึกไม่สบายตัวมากขึ้นกว่าเดิม ปวดศีรษะ หรือปวดขมับ สามารถทานยาแก้ปวดเพื่อบรรเทาอาการได้
ข้อห้ามหลังฉีดโบท็อก
หลังฉีดโบท็อกเรียบร้อยแล้ว หลายคนอาจคิดว่าผลลัพธ์ที่เห็นนั้นจะออกมาดีโดยที่เราไม่จำเป็นต้องทำอะไรเพิ่ม แต่จริง ๆ แล้ว ช่วงหลังทำนี้เป็นช่วงที่เราต้องใส่ใจดูแลเป็นอย่างมาก โดยหลังฉีดโบท็อก ห้ามทําอะไรนั้นมีอยู่หลายข้อ เพื่อช่วยลดผลข้างเคียงและช่วยให้ผลลัพธ์อยู่ได้นานมากขึ้นด้วย
งดนอนราบ
หลังฉีดโบท็อกควรหลีกเลี่ยงการนอนราบหรือนอนทับผิวบริเวณที่ฉีด อย่างน้อย 4-6 ชั่วโมงแรก เพราะอาจทำให้ตัวโบท็อกเกิดการกระจายตัวไปยังบริเวณที่เราไม่ต้องการ
ดังนั้น คำถามที่หลายคนว่าหลังฉีดโบท็อกนอนตะแคงได้ไหม? คำตอบคือ ไม่แนะนำให้นอนตะแคง หรือนอนราบในช่วง 4-6 ชม. หลังฉีด เพราะอาจทำให้กล้ามเนื้อเกิดการกดทับหรือคลายตัวไม่สมดุลกัน แนะนำให้นอนหมอนสูง นั่งเอนหลัง หรือใช้หมอนรองคอในช่วงแรกเพื่อให้โบท็อกสามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากที่สุด
งดแต่งหน้า
งดแต่งหน้า ควรงดแต่งหน้าหลังฉีดโบท็อกในช่วง 4-6 ชั่วโมงแรก เพราะการแต่งหน้าอาจทำให้ผิวระคายเคือง เสี่ยงติดเชื้อได้ง่าย ถ้ามีเหตุจำเป็นต้องออกงาน อยากแต่งหน้าควรเว้นอย่างน้อย 4 ชั่วโมง เพื่อให้รูเข็มปิดสนิท
งดโปรแกรมนวดหน้า สครับผิว
งดโปรแกรมนวดหน้า สครับผิว 14 วันหลังฉีดโบลดริ้วรอย เพราะการนวดอาจทำให้ตัวโบท็อกเกิดการกระจายตัวไปยังบริเวณที่เราไม่ต้องการ และยังทำให้เลือดไหลเวียนได้ดี อาจทำให้รอยช้ำชัดขึ้นได้ด้วย
งดการสัมผัสความร้อนสูง
งดการสัมผัสความร้อนสูง 14 วันหลังฉีดโบท็อกหน้าผาก เช่น การแช่น้ำหรือล้างหน้าด้วยน้ำที่ร้อนจัด การเข้าอบซาวน่า ยิงเลเซอร์ อาจทำให้ประสิทธิภาพของตัวยาโบท็อกลดลง แต่สามารถทานอาหารอุ่น อาบน้ำอุ่น เป่าผมได้ตามปกติ
งดออกกำลังกายหนัก
ถ้ากังวลเรื่องรอยเขียวช้ำ งดออกกำลังกายหนัก 1 วันหลังฉีดโบท็อก การออกกำลังกาย จะทำให้เลือดไหลเวียนได้ดี รอยช้ำจะชัดและหายช้า
เลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์และวิตามิน
หลังฉีดโบท็อกห้ามกินอะไร? ถ้ากังวลเรื่องรอยเขียวช้ำ แนะนำให้เลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์และวิตามิน เช่น Fish oil คอลลาเจน 4-5 วัน เพราะจะทำให้เลือดไหลเวียนได้ดี รอยช้ำจะชัดและหายช้า แอลกอฮอล์และคาเฟอีนไม่มีผลต่อตัวยา แต่ทำให้รอยช้ำชัดและหายช้าลงเท่านั้น
สรุป Timeline ข้อปฏิบัติตัวในการฉีดโบท็อก
หลังทำทันที
- ขยับส่วนที่ฉีดโบท็อกทันทีหลังฉีดเสร็จเพื่อให้กล้ามเนื้อดูดซึมโบท็อกได้เต็มที่ เช่น ยิ้ม ยักคิ้ว ขมวดคิ้ว หรือเคี้ยวหมากฝรั่ง
- ไม่ควรงนอนราบ รวมทั้งงดการก้มหัวลงต่ำกว่าระดับหัวใจ
1-5 วัน
- สามารถทาครีมทับบริเวณเข็มได้ และแต่งหน้าทับได้ปกติ
- บางคนอาจมีผลข้างเคียงชนิดไม่อันตรายเช่น ปวดหัว ระบมผิวซึ่งผลข้างเคียงนี้เป็นแค่ชั่วคราวจะหายได้เองใน7-14วัน ถ้าอาการหนักสามารถปรึกษาแพทย์เพื่อรักษาได้
7-14 วัน
- เห็นผลจากการฉีดโบท็อกลดริ้วรอยเกือบเต็มที่แล้ว
- เห็นผลจากการฉีดโบท็อกลดกรามคือ กัดกรามจะไม่เด้ง แต่กรามจะยังไม่ยุบลง ต้องใช้เวลา 1 เดือนจึงจะยุบเต็มที่
ข้อห้ามการฉีดโบท็อก ที่อันตรายถึงชีวิต
ใครที่กำลังจะฉีดโบท็อกข้อห้ามเป็นสิ่งที่ต้องศึกษา เพื่อหลีกเลี่ยงปัญหา หรือผลข้างเคียง
ผู้ที่ไม่ควรฉีดโบท็อก
- โบท็อกไม่เหมาะผู้ที่มีโรคประจำตัวบางกลุ่ม เช่น ผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ, ผู้ที่มีปัญหาเรื่องกล้ามเนื้อในการกลืน, ผู้ที่เป็นโรคกล้ามเนื้ออ่อนแรง, ผู้ที่มีอาการติดเชื้อที่ผิวหนัง, ผู้ที่มีอาการกลั้นปัสสาวะไม่อยู่ เป็นต้น
- ผู้ที่มีประวัติเคยแพ้ส่วนผสมของโบท็อก ซึ่งประกอบด้วย Botulinum toxin type A, Human albumin, และ Sodium chloride
- คนที่อายุต่ำกว่า 18 ปี ยกเว้นมีผู้ปกครองรับรอง
ข้อมูลอื่น ๆ ที่ควรแจ้งแพทย์
- เคยมีผลข้างเคียงจากการฉีดโบท็อกครั้งก่อน
- มีภาวะเลือดหยุดยาก หรือเขียวช้ำง่าย
- มีกำหนดการที่จะผ่าตัด หรือเคยผ่าตัดที่ใบหน้ามาก่อน
- มีภาวะหนังตาตกอยู่
- เคยทำหัตถการต่าง ๆ บนใบหน้ามาก่อน เช่น โบท็อก ฟิลเลอร์ ร้อยไหม เมโส หรือเลเซอร์ต่าง ๆ
- ผู้หญิงที่กำลังตั้งครรภ์และให้นมบุตร เพราะปัจจุบันยังไม่มีการศึกษายืนยันว่าโบท็อกเป็นอันตรายต่อทารกในครรภ์หรือสามารถผ่านไปทางน้ำนมได้หรือไม่
เพื่อหลีกเลี่ยงอาการข้างเคียง แนะนำปรึกษาแพทย์ก่อนฉีดทุกครั้ง และควรแจ้งโรคประจำตัว ยาที่ทานเป็นประจำ ประวัติการใช้ยา ประวัติการแพ้ยา ฯ ให้แพทย์ทราบทุกครั้ง
สรุป
การดูแลตัวเองหลังฉีดโบท็อก เป็นขั้นตอนสำคัญที่มีส่วนช่วยให้เห็นผลลัพธ์ชัดเจน และทำให้ตัวโบท็อกออกฤทธิ์ได้เต็มที่ ไม่ว่าจะเป็นการงดนอนราบ เลี่ยงการสัมผัสความร้อน การระมัดระวังอาหารและวิตามินที่ทานหลังฉีดโบ งดออกกำลังกายหนัก ๆ รวมไปถึงการทำความเข้าใจผลข้างเคียงหลังฉีดโบท็อกและการเตรียมตัวก่อนฉีด เพื่อให้สามารถรับมือกับสถานการณ์ต่าง ๆ ได้อย่างมั่นใจมากขึ้น
Aura Bangkok Clinic มีบริการให้คำปรึกษา ตอบคำถามเกี่ยวกับโบท็อกแบบเคสต่อเคส ประเมินใบหน้าโดยแพทย์ชำนาญการที่เคยดูแลลูกค้ามามากกว่า 200,000 เคส นำเข้าตัวยาโบท็อกจากบริษัทยาโดยตรง พร้อมให้คำแนะนำการดูแลตัวเองทั้งก่อนและหลังฉีดโบท็อกอย่างละเอียด เข้าใจง่าย บริการ 24 ชม.เพื่อให้คุณได้ผลลัพธ์ที่ตรงใจที่สุด จองคิวฉีดโบท็อกซ์ที่ออร่าสาขาใกล้บ้านคลิก!
Q&A
หลังฉีดโบท็อก หลายคนอาจจะยังมีข้อสงสัยเกี่ยวกับการดูแลตัวเองและข้อควรปฏิบัติต่าง ๆ ใครที่กำลังสงสัยว่าหลังฉีดโบท็อกมีข้อห้ามอะไรนอกเหนือจากที่อธิบายไปอีกไหม มาอ่านต่อในหัวข้อนี้ได้เลย!
หลังฉีดโบท็อกทาสกินแคร์ได้ไหม
กรณีเดียวกับการแต่งหน้าหรือใช้เครื่องสำอาง หลังฉีดโบท็อกไม่แนะนำให้ทาสกินแคร์ทันที ควรให้รูเข็มปิดสนิทก่อน เพราะบางส่วนประกอบในผลิตภัณฑ์ดังกล่าวอาจก่อให้เกิดการระคายเคืองได้ง่าย ทั้งยังเสี่ยงต่อการอักเสบมากขึ้น ไปจนถึงการติดเชื้อด้วย สามารถทาสกินแคร์ได้เมื่อครบ 4-6 ชม.ขึ้นไป
หลังฉีดโบท็อกต้องรอกี่วัน ถึงจะทำหัตถการอื่นได้
ต้องรออย่างน้อย 2 สัปดาห์หลังฉีดโบท็อก จึงจะสามารถทำหัตถการอื่น ๆ ได้ เนื่องจากเป็นช่วงเวลาที่โบท็อกทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพแล้ว และช่วยลดโอกาสระคายเคืองต่อผิวอย่างรุนแรงด้วย
ทำไมต้องเคี้ยวหมากฝรั่งหลังฉีดโบท็อกกราม
การเคี้ยวหมากฝรั่ง 10-15 นาทีหลังฉีดโบท็อกกราม เพื่อกระตุ้นการทำงานของโบท็อก ให้กระจายตัวได้ดีและกระจายตัวได้สม่ำเสมอ แพทย์จึงแนะนำให้เคี้ยวหมากฝรั่ง เคี้ยวข้าว หรือเคี้ยวอาหารที่ไม่แข็งจนเกินไปได้ ไม่จำเป็นว่าต้องเคี้ยวหมากฝรั่งอย่างเดียว สิ่งสำคัญคือเคี้ยวภายในวันที่ฉีดโบท็อกกรามจะดีที่สุด
เว้นระยะเวลาในการฉีดโบท็อกนานเกินไป (1 ปีขึ้นไป) หรือไม่ได้ฉีดตามรอบที่คลินิกแนะนำ กรามจะใหญ่ขึ้น ริ้วรอยจะเยอะกว่าเดิมไหม
ผลลัพธ์ของการฉีดโบท็อก จะอยู่ได้ประมาณ 3-5 เดือน หลังจากนั้นตัวยาจะสลายไปเองตามธรรมชาติ โดยไม่ทำให้กรามใหญ่ขึ้นหรือริ้วรอยเพิ่มขึ้นแต่อย่างใด
ที่บางคนอาจรู้สึกว่ากรามดูใหญ่ขึ้นหรือริ้วรอยชัดขึ้นหลังโบท็อกหมดฤทธิ์ เป็นเพราะกล้ามเนื้อกลับมาทำงานตามปกติ ซึ่งเป็นผลจากการใช้งานกล้ามเนื้อใบหน้าในชีวิตประจำวัน เช่น การเคี้ยวอาหาร การพูดคุย หรือการแสดงสีหน้าต่าง ๆ
หลังจากฉีดโบท็อกนอนตะแคงได้ไหม
หลังฉีดโบท็อก ควรงดนอนตะแคงหรือนอนราบ 4-6 ชั่วโมง เพื่อป้องกันยากระจายตัวผิดตำแหน่ง ทำให้ประสิทธิภาพลดลง แนะนำให้นอนหมอนสูง นั่งพิงพนัก หรือใช้หมอนรองคอ เพื่อให้ศีรษะสูง ช่วยให้โบท็อกทำงานได้ดีที่สุด
ดื้อโบท็อกคืออะไร ดื้อโบท็อกรักษาได้ไหม
ดื้อโบท็อก เป็นภาวะที่พบได้ยากในผู้ที่ใช้โบท็อกแท้ แต่ในบางรายอาจเกิดจากร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันต่อต้านสารโบท็อก ทำให้การฉีดครั้งต่อไปไม่ได้ผล วิธีป้องกันคือ เว้นระยะฉีดอย่างน้อย 4-5 เดือน, เลือกใช้โบท็อกของแท้, ฉีดกับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ และถ้าต้องการเปลี่ยนยี่ห้อ ควรเว้นระยะ 4-6 เดือนหลังยาหมดฤทธิ์
หากเจอ Botox ราคาถูกมาก ๆ อาจเป็นของปลอม ซึ่งเสี่ยงต่อการดื้อโบท็อกในอนาคตเช่นกัน
อ้างอิง
- My Botox LA Med Spa. (n.d.). Botox Aftercare and Post Botox Instructions. https://www.mybotoxla.com/blog/botox-aftercare-and-post-botox-instructions
- Cleveland Clinic. (2024, March 20). Botox Aftercare: The Do’s, Don’ts and Don’t-Worry-About-Its. https://health.clevelandclinic.org/botox-aftercare
